Meer weten over deze
methode
en waar
het voor jouw vraag toepasbaar is?
Achtergrond systemisch werken
Iedereen maakt deel uit van een systeem, denk aan de je familie, je team, je gezin, sportvereniging, etc.. Allemaal groepen mensen die met een bepaalde reden aan elkaar verbonden zijn. In je werk en bij je vrijetijdsbesteding is dit een binding die je uit vrije keuze aangaat en je familie is een gegeven bij je geboorte.
Uit deze systemen nemen wij bewust en onbewust zaken mee. Overtuigingen over jezelf en ook over hoe dingen gedaan worden. Zowel uitgesproken als niet uitgesproken regels. Zaken die je vaak ook weer meeneemt in de opvoeding van jouw kinderen of in jouw stijl van leidinggeven. Denk bijv. aan: geen eten weggooien, dat is zonde! Of je eerste manager die tegen je zei: van hard werken wordt niemand slechter. Soms zijn dit letterlijke uitspraken geweest, soms zijn het patronen die nu eenmaal zo geleefd worden in jouw gezin van herkomst. Als je samenkomt met een nieuwe partner, zijn dit ook vaak de zaken die je verbazen of waarover je van mening kunt verschillen.
De oorsprong van de methodiek systemisch werken ligt onder andere bij Bert Hellinger en Virginia Satir. Hellinger ontwikkelde in Europa het systemisch werken in eerste instantie voor het werken met families, later deed hij dat ook voor organisaties (organisatieopstellingen). Het systemisch werk is ontstaan vanuit de Psychotherapie.
Welke verhoudingen zijn er in jullie organistie? Hoe zou systemisch werken inzicht kunnen verschaffen?
Inhoud van systemisch werken
Een opstelling is een manier om de situatie letterlijk in beeld te brengen, tastbaar en visueel. Systemisch werk geeft eenvoudig en effectief weer wat er op dat moment speelt. We zetten fysiek in de ruimte of op tafel neer welke elementen een rol spelen en hoe deze zich tot elkaar verhouden. Welke patronen worden er zichtbaar? Welke dynamiek speelt er? En wat gebeurt er als we dingen veranderen?
Door een van de elementen te veranderen, veranderen we het gehele systeem. Zoals een mobile boven een box, alle speeltjes zijn met elkaar verbonden en als je aan van de figuurtjes trekt, bewegen de anderen ook.
Deze manier van werken tapt in op een andere intelligentielaag, die van het systeem. Systemisch werken is overigens iets anders dan systematisch werken. Systematisch betekent “geordend, stelselmatig”, systemisch betekent “het gehele systeem betreffend”. (Organisatie)opstellingen bieden informatie op een andere laag, de onbewuste laag. Systemisch kijken betekent werken met het geheel om delen te beïnvloeden. Alles wat gebeurd is, speelt nog een rol in het geheel. Met een opstelling krijg je de zaken die er zijn boven water, zowel de bewuste als onbewuste zaken.
Binnen het systemisch werken zijn er 3 wetten:
- Binding: iedereen die erbij hoort, heeft recht op een plek
- Ordening: er is een bepaalde hiërarchie, volgorde (denk bijv. aan senioriteit in het vak vs dienstjaren)
- Balans: zijn tussen geven en nemen.
Hoe is onboarding bij jullie geregeld? In 5 weken een eigen onboarding traject.
Toepassing van systemisch werken
Het start met een vraag, een dilemma, iets waar je al vaker tegenaan gelopen bent of waar je inzicht in wilt. Een opstelling kan inzicht bieden in de huidige situatie of hoe iets zo gekomen is. Het is een fijn middel om bijv. meerdere oplossingsmogelijkheden te onderzoeken. Ook kun je achterhalen wat de weerstand is die je tegenkomt bij bepaalde stappen. Maar ook kan het inzicht geven in een functie die al voor de 4e keer in 3 jaar vrijkomt of wat er nodig is om een organisatieverandering effectief te laten verlopen. Kortom, het is een breed inzetbaar middel.
Concrete voorbeeldvragen, uiteraard zijn er veel meer mogelijkheden:
- Ik zit aan het roer van mijn organisatie of afdeling. Welke koersen kan ik varen? Hoe staan mijn klanten/medewerkers/... hier tegenover? Wat is het effect van mijn mogelijke keuzes?
- Wat houdt dit team tegen om te excelleren?
- Wie spelen er een belangrijke rol in de komende organisatieverandering? Hoe staan zij tegenover deze verandering?
- Als leider merk ik dat ik mensen goed kan enthousiasmeren, maar moeilijk in beweging krijg. Wat speelt er?
Opstellingen kunnen een ideaal startpunt zijn bij een organisatie- of teaminterventie, bij een leiderschapsacademie, kan gebruikt worden in individuele en teamcoachingstrajecten en kan gebruikt worden als los dagdeel voor professionele ontwikkeling